आज संपूर्ण जग इथेनॉलच्या उत्पादनावर भर देत आहे. वाहन व पर्यावरण सुरक्षित ठेवण्याचे साधन मानले जात आहे. ऑटो-मोबाइल क्षेत्रासाठी इथेनॉल जितके प्रभावी ठरत आहे, तितकेच ते शेतकऱ्यांचे आर्थिक (Financial) उत्पन्न वाढवण्यासही उपयुक्त ठरणार आहे.
इथेनॉल (Ethanol) हे एक प्रकारचे इंधन आहे, जे पेट्रोलमध्ये मिसळून वाहनांमध्ये वापरले जाते. केंद्र सरकारने 2025 पर्यंत पेट्रोलमध्ये 20% इथेनॉल मिश्रित करण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. केवळ भारतातच नाही, तर आज जगभरात इथेनॉलचा वापर केला जात आहे. आजच्या काळात, ते हरित (Department of Agriculture) इंधन म्हणून ओळखले जाते, ज्याचा मुख्य स्त्रोत ऊस आणि मका आहे. जरी साखर असलेली इतर पिके देखील इथेनॉल तयार करू शकतात.
‘या’ शेतकर्‍यांना होणार फायदा
30 डिसेंबर 2020 रोजी झालेल्या आर्थिक (Finance) घडामोडींच्या मंत्रिमंडळ समितीच्या बैठकीत इथेनॉल उत्पादनासाठी धान्यावर आधारित भट्टी उभारण्यासाठी आणि जुन्या भट्टींचा विस्तार करण्यासाठी तरतूद करण्यात आली. तसेच तांदूळ, गहू, बार्ली, मका, ज्वारी या साखरेवर आधारित धान्यांचाही इथेनॉल तयार करण्यासाठी वापर करता येतो.
इथेनॉलचा वापर
इथेनॉलचा वापर केवळ डिझेलमध्ये मिश्रण करण्यासाठीच होत नाही तर वार्निश, पॉलिश, ड्रग सोल्यूशन, अर्क, इथर, क्लोरोफॉर्म, कृत्रिम रंग, साबण, परफ्यूम आणि फळांमध्ये विशिष्ट गंध निर्माण करण्यासाठी देखील केला जातो. अल्कोहोल व्यतिरिक्त, इथेनॉल द्रावणाचा वापर जखमेच्या स्वच्छ करण्यासाठी आणि प्रयोगशाळेच्या अनेक संशोधनांमध्ये जीवाणूनाशक म्हणून देखील केला जातो. इथेनॉलचा वापर मृत जीव जतन करण्यासाठी आणि अनेक औषधांमध्ये देखील केला जातो. सध्या देशात भात आणि उसापासून बनवलेल्या इथेनॉल उत्पादनाला (Ethanol Production) चालना दिली जात आहे.
इथेनॉलबाबत सरकारचा उद्देश
देशात इथेनॉल उत्पादनाला प्रोत्साहन देणे आणि त्याचे पेट्रोलमध्ये मिश्रण करणे हे आहे. भारत सरकारची पेट्रोलमध्ये 20% इथेनॉल मिसळून पुढील 2 ते 3 वर्षात ते विकण्याची योजना आहे, जेणेकरून बाहेरून आयात केलेल्या महागड्या तेलांचा खर्च वाचता येईल. यासाठी देशाला इथेनॉल पुरेशा प्रमाणात तयार करावे लागेल, जेणेकरून कंपन्यांना 20% मिश्रण करण्यास मदत करता येईल.
Ethanol | इथेनॉल बनणार भविष्यातील सर्वात शक्तिशाली कृषी-आधारित उत्पादन, ‘या’ पिकांची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना होणार फायदा.
