मोठी बातमी : ज्येष्ठ अभिनेते मनोज कुमार यांचे निधन, भारतीय सिनेसृष्टीवर शोककळा

मुंबई : भारतीय सिनेसृष्टीतील दिग्गज अभिनेते, दिग्दर्शक आणि देशभक्तीच्या चित्रपटांसाठी प्रसिद्ध असलेले मनोज कुमार (Manoj Kumar) यांचे आज पहाटे वयाच्या ८७व्या वर्षी निधन झाले. त्यांनी मुंबईतील कोकिलाबेन धीरूभाई अंबानी रुग्णालयात अखेरचा श्वास घेतला. गेल्या काही दिवसांपासून ते प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे रुग्णालयात दाखल होते.

‘भारत कुमार’ नावाने ओळख

मनोज कुमार यांना त्यांच्या देशभक्तीने परिपूर्ण असलेल्या चित्रपटांमुळे ‘भारत कुमार’ अशी ओळख मिळाली होती. त्यांनी अभिनेता, दिग्दर्शक, पटकथा लेखक आणि गीतकार अशा विविध भूमिकांमधून भारतीय प्रेक्षकांना निखळ मनोरंजनासोबतच राष्ट्रीय भावना जागृत करणारे संदेश दिले. ‘शहीद’ (१९६५), ‘उपकार’ (१९६७), ‘पूरब और पश्चिम’ (१९७०), ‘रोटी कपडा और मकान’ (१९७४) आणि ‘क्रांति’ (१९८१) या त्यांच्या काही गाजलेल्या चित्रपटांनी त्यांना घराघरांत पोहोचवले. “मेरे देश की धरती सोना उगले” आणि “भारत की बात सुनाता हूँ” सारख्या गीतांनी त्यांना देशभक्तीच्या चित्रपटांचा प्रणेता बनवले.  (हेही वाचा – यूपी सरकारच्या बुलडोजर कारवाईवर सर्वोच्च न्यायालयाचा मोठा दणका, 60 लाख रुपयांचा दंड, पीडितांना नुकसान भरपाईचे आदेश)

Manoj Kumar यांचा जीवनाचा प्रवास

मनोज कुमार यांचा जन्म २४ जुलै १९३७ रोजी हरिकृष्ण गिरि गोस्वामी या नावाने तत्कालीन अविभक्त भारतातील लाहोरजवळील एबटाबाद येथे झाला. भारत-पाकिस्तान फाळणीनंतर त्यांचे कुटुंब दिल्लीत स्थायिक झाले. तिथे शरणार्थी शिबिरात त्यांचे बालपण गेले. दिल्लीच्या हिंदू कॉलेजमधून शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर त्यांनी १९५६ मध्ये मुंबई गाठली आणि चित्रपटसृष्टीत पदार्पण केले. १९५७ मध्ये ‘फॅशन’ या चित्रपटातून त्यांनी छोटीशी भूमिका साकारली, तर १९६० मध्ये ‘कांच की गुडिया’ या चित्रपटातून त्यांना मुख्य अभिनेता म्हणून ओळख मिळाली. त्यानंतर ‘हरियाली और रास्ता’, ‘गुमनाम’, आणि ‘शहीद’ यांसारख्या चित्रपटांनी त्यांना यशाच्या शिखरावर नेले. (हेही वाचा –धक्कादायक : नवरदेव पसंत नव्हता, नवरीनेच दिली हत्येची सुपारी)

भारतीय सिनेमातील योगदान

मनोज कुमार यांनी केवळ अभिनयच नव्हे, तर चित्रपट निर्मिती आणि दिग्दर्शनातही आपली छाप पाडली. त्यांच्या चित्रपटांनी सामाजिक मुद्दे, शेतकऱ्यांचे प्रश्न आणि राष्ट्रीय एकता यांना केंद्रस्थानी ठेवले. त्यांच्या योगदानाची दखल घेत भारत सरकारने त्यांना १९९२ मध्ये ‘पद्मश्री’ आणि २०१५ मध्ये भारतीय चित्रपटसृष्टीतील सर्वोच्च सन्मान ‘दादासाहेब फाळके पुरस्कार’ प्रदान केला. याशिवाय त्यांना एक राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आणि सात फिल्मफेअर पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले. (हेही वाचा – लाडक्या बहिणींनो, एप्रिल महिन्याचा हप्ता कधी मिळणार? जाणून घ्या सविस्तर माहिती)