मोठी बातमी : वारली कलावंतांची चित्रे गायब, आदिवासी विकास विभागाचा प्रताप, लाखो रुपयांची होती चित्रे

मलेशियात नेलेली १४६ चित्रे गायब

मुंबई : आदिवासी विकास विभागाने (टीडीडी) जून २०१८ मध्ये मलेशियातील आंतरराष्ट्रीय प्रदर्शनात प्रदर्शित झालेल्या २०.७९ लाख किमतीची १४६ आदिवासी विकास विभागाने गहाळ केली आहेत  चित्रे गमावल्यामुळे आदिवासी कलाकार महाराष्ट्र सरकारकडून नुकसान भरपाईसाठी तीन वर्षांपासून प्रतीक्षा करीत आहेत. याबाबतचे वृत्त ‘दैनिक हिंदू’ इंग्रजी वृत्तपत्राने दिले आहे.

निर्यात प्रमोशन कौन्सिल फॉर हॅंडीक्राफ्ट्सने and ते ९ जून ते १७ जून दरम्यान क्वालालंपूर, मलेशियात १६ वा वर्ल्ड इंडियन फेस्टिव्हल २०१८ आयोजित केले होते. राज्याच्या टीडीडीने आदिवासी कारागीरांकडून हाताने तयार केलेली उत्पादने आणि पेंटिंग्ज प्रदर्शित केली होती. ज्यासाठी विभागातील अनेक अधिकारी कलाकारांसह मलेशियाला भेट दिली. “परत आल्यावर कलाकारांना आढळले की त्यांची अनेक पेंटिंग गायब आहेत. कलाकार स्वप्ना पवार यांनी आपली १७ पेंटिंग्ज असल्याची माहिती देऊन त्या विभागाला पत्र लिहिले.

त्याचप्रमाणे डहाणू येथील आदिवासी कलाकारांची पेंटिंग्ज सापडली नाहीत,” असे आदिवासी अधिकार हक्क, नागपूर अध्यक्ष राजेंद्र मरास्कोल्हे म्हणाले. त्या चित्रांची किंमत ७.९० लाख होती. त्याचप्रमाणे, पालघर जिल्ह्यातील डहाणू येथील आदिवासी युवा सेवा संघाचे सचिन सातवी यांनीही राज्य सरकारला सांगितले की, आदिवासी कारागीरांकडून ७.९० लाख किंंमतीची चित्रे तयार केलेली आणि कॅनव्हास पेंटिंग गायब आहेत.

■ नोव्हेंबर २०१८ मध्ये झाली होती बैठक : 

नोव्हेंबर 2018 मध्ये एक बैठक बोलविण्यात आली होती, कारण कलाकारांना पेमेंट किंवा पेन्टिंग मिळाली नाही.  बैठकीच्या काही मिनिटांनुसार, टीडीडीच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्या हजेरी लावली, एजांडा सूरिया आणि पूर्वी फॅशन या दोन संघटनांवर कारवाई करण्याचे आणि मलेशियामधील भारतीय वाणिज्य दूतावास पत्र लिहून एसएजी लॉजिस्टिकला जबाबदार धरले.

■ पेंटिंग्ज च्या भरपाईच्या प्रतिक्षेत चित्रकार 

लाखो किंमतीची पेंटिंग गमावलेल्या कलाकारांना भरपाई देताना ‘सकारात्मक निर्णय’ घेण्याचा निर्णयही घेण्यात आला. या कलाकारांना भविष्यातील प्रदर्शनांना देखील प्राधान्य मिळणार होते. “तीन वर्षांत एकही आश्वासन पूर्ण झाले नाही.  

“त्या वस्तू तयार करण्यासाठी कारागिरांनी प्रचंड वेळ, पैसा आणि मेहनत गुंतवली. त्यांचा विभागावर विश्वास होता. परंतु आता नुकसान भरपाई मिळालेली नाही.

फौजदारी खटला दाखल करा – राजेंद्र मरास्कोल्हे

कलाकारांना त्यांचे पैसे १२ % व्याजदाराने मिळायला हवेत. “या छळासाठी दोषींवर फौजदारी गुन्हा दाखल करण्याची गरज आहे,” अशी मागणी राजेंद्र मरास्कोल्हे यांनी केली. नोव्हेंबर २०१८ च्या बैठकीत ठरल्याप्रमाणे कारवाई करण्याचे स्मरणपत्र मे २०१८ मध्ये टीडीडीला पाठविण्यात आले होते.